Nhật Bản XEM XÉT tăng thời gian NHẬN NENKIN cuả TTS từ 3 NĂM lên tối đa 5 NĂM

Dưới đây là bản cập nhật mới nhất về chế độ “脱退一時金” (gọi tắt là “nenkin hoàn thuế”/làm rời khỏi Nhật – khoản tiền hoàn một phần chế độ hưu trí của người nước ngoài khi rời Nhật trước đủ điều kiện nhận lương hưu) dành cho người lao động nước ngoài tại Nhật Bản — bạn có thể tham khảo để biết rõ hơn trước khi về nước.

Nenkin, lương hưu & hoàn thuế là gì

• Ở Nhật, người lao động (bao gồm cả người nước ngoài nếu đáp ứng điều kiện) tham gia hệ thống hưu trí công lập: gồm 国民年金 (Kokumin Nenkin – Bảo hiểm hưu trí quốc dân) và 厚生年金 (Kōsei Nenkin – Bảo hiểm hưu trí dành cho người đi làm có lương) như yêu cầu chung.

• Để được nhận lương hưu (老齢年金) khi về hưu, một điều kiện quan trọng là đã tham gia đóng bảo hiểm hưu trí từ 10 năm trở lên (120 tháng). 

• Với người nước ngoài về nước trước khi đủ 10 năm đóng, nếu để như vậy thì khoản đóng sẽ gần như “không có hiệu quả” về lương hưu. Vì thế, chế độ “脱退一時金” ra đời để hoàn một phần số đóng cho người nước ngoài khi thoát khỏi hệ thống hưu trí Nhật. 

Điều kiện & cách thức nhận “脱退一時金”

Dưới đây là các điều kiện chính và thủ tục bạn nên biết:

Điều kiện nhận

• Bạn không được có quốc tịch Nhật Bản (là người nước ngoài). 

• Bạn đã tham gia đóng cho hệ thống quốc dân hoặc hệ thống doanh nghiệp (Kokumin hoặc Kōsei) ít nhất 6 tháng trở lên. 

• Tổng thời gian đóng chưa đủ 10 năm (không đủ điều kiện nhận lương hưu thông thường). 

• Sau khi rời khỏi Nhật và không còn địa chỉ cư trú tại Nhật, bạn cần nộp đơn trong vòng 2 năm kể từ ngày mất tư cách cư trú, để yêu cầu hoàn thuế. 

Mức hoàn & thời hạn

• Trước đây, mức tối đa được hoàn là tương ứng với 3 năm (36 tháng) đóng bảo hiểm. 

• Từ thời điểm cải cách năm 2021 (cụ thể từ tháng 4/2021) mức này đã được nâng lên thành 5 năm (60 tháng). 

• Như vậy: nếu bạn đã đóng bảo hiểm 5 năm, bạn có thể được hoàn theo mức tối đa 5 năm; nếu đóng hơn 5 năm nhưng chưa đủ 10 năm thì chỉ được tính tối đa 5 năm. 

Thủ tục chính

• Sau khi rời khỏi Nhật và mất tư cách cư trú, bạn nộp Đơn yêu cầu “脱退一時金請求書” cho 日本年金機構 (Japan Pension Service). 

• Đơn phải đến trước thời hạn 2 năm kể từ ngày bạn mất địa chỉ tại Nhật. 

• Sau khi thụ lý, khoản tiền sẽ được chuyển vào tài khoản ngân hàng chỉ định (có thể là tài khoản ở nước ngoài nếu đáp ứng). 

• Lưu ý: nếu bạn nhận khoản hoàn này, thì “thời gian đóng bảo hiểm” đó sẽ không được tính vào điều kiện nhận lương hưu 10 năm sau này.

Một số cập nhật mới nhất về chương trình 

• Như đã nói ở trên, mốc tối đa 5 năm (60 tháng) đã có hiệu lực từ tháng 4/2021 — đây là điểm cải tiến so với giới hạn 3 năm trước đó. 

• Cho đến nay chưa có thông tin chính thức từ nguồn chính phủ rằng “tăng lên 8 năm” đã được ban hành áp dụng (một số bài viết đưa tin là dự thảo hoặc đề xuất) — nên nên kiểm tra kỹ trường hợp cá nhân. 

• Hệ thống thủ tục & hồ sơ vẫn được duy trì: trong vòng 2 năm kể từ khi bạn mất tư cách cư trú tại Nhật phải nộp tài liệu yêu cầu. 

Những lưu ý khi người Việt sang bên Nhật 

• Trước khi quyết định “nhận hoàn trả” hay “giữ đóng để về sau nhận lương hưu”, cần cân nhắc: nếu bạn có khả năng quay lại Nhật hoặc đang từ các nước đã có “Hiệp định An sinh xã hội” (Social Security Agreement) với Nhật thì việc giữ thời gian đóng bảo hiểm có thể có lợi hơn. 

• Nếu bạn về nước sớm (<10 năm đóng) thì chế độ hoàn này là cách để bảo vệ khoản đóng của bạn khỏi “chẳng được gì”.

• Khi rời Nhật, bạn hãy giữ các giấy tờ quan trọng như: sổ bảo hiểm (年金手帳), chứng nhận ngày chuyển/đăng xuất khỏi cư trú (住民票除票 hoặc hộ chiếu đóng dấu), và nắm rõ thời hạn nộp đơn (2 năm).

• Hãy xác định rõ: bạn nhận “hoàn thuế” đồng nghĩa với việc từ bỏ quyền tích lũy để nhận lương hưu tại Nhật (nếu sau này bạn trở lại hoặc theo diện dài hạn).

• Nếu bạn muốn tư vấn chi tiết theo hoàn cảnh cụ thể (số năm đã đóng, quốc tịch, có thể quay lại Nhật hay không…) thì nên tìm tới chuyên gia tư vấn về bảo hiểm xã hội Nhật hoặc công ty dịch vụ chuyên về “nenkin hoàn thuế”.