Nửa triệu lao động nước ngoài sẽ làm việc tại Nhật Bản với visa vĩnh trú

Chính phủ Nhật Bản vừa phê duyệt chính sách mới nhằm giải quyết tình trạng thiếu hụt nhân lực nghiêm trọng, dự kiến thu hút hơn 500.000 lao động nước ngoài trong những năm tới.

Theo đó, Nhật Bản sẽ cấp visa lao động cho người nước ngoài trong 5 lĩnh vực thiếu nhân lực nhất, gồm: xây dựng, nông nghiệp, khách sạn – du lịch, đóng tàu và chăm sóc người cao tuổi. Chính sách này chính thức có hiệu lực từ năm tài chính 2019 (tháng 4.2019 – 3.2020).

Người lao động nếu vượt qua 2 kỳ thi đánh giá năng lực tiếng Nhật và tay nghề sẽ được cấp visa làm việc tối đa 5 năm. Yêu cầu cơ bản là có thể hiểu hội thoại chậm và thực hiện các công việc chuyên môn đơn giản theo vị trí tuyển dụng.

Trong một số trường hợp đặc biệt, chính phủ Nhật Bản sẽ xem xét cấp visa không thời hạn và cho phép người thân đi cùng. Đối với thực tập sinh kỹ năng, thay vì phải về nước sau 5 năm như trước đây, họ có thể tiếp tục được gia hạn visa lao động thêm tối đa 5 năm.

Chánh văn phòng Nội các Nhật Bản, ông Yoshihide Suga, cho biết tình trạng thiếu hụt lao động đang trở nên cấp bách, buộc chính phủ phải xây dựng cơ chế mới để thu hút nhân lực nước ngoài có tay nghề và trình độ nhất định.

Dù không đặt chỉ tiêu cụ thể, các chuyên gia ước tính đến năm 2025, Nhật Bản có thể tiếp nhận hơn 500.000 lao động nước ngoài. Tính đến cuối năm 2022, nước này đã có khoảng 240.000 lao động tay nghề cao và hơn 250.000 thực tập sinh. Nhật Bản cũng đã ký kết nhiều thỏa thuận hợp tác nhân lực với các quốc gia trong khu vực, trong đó có Việt Nam, đặc biệt ở lĩnh vực điều dưỡng và chăm sóc người cao tuổi.

Nguyên nhân sâu xa là do dân số trong độ tuổi lao động của Nhật Bản đang sụt giảm mạnh: từ 75 triệu người năm 2018, dự báo giảm 15 triệu người vào năm 2040. Chính sách mới được kỳ vọng sẽ góp phần duy trì tăng trưởng kinh tế và ổn định thị trường lao động.

Tuy nhiên, các chuyên gia cảnh báo doanh nghiệp Nhật cần đối xử công bằng với lao động nước ngoài, tương tự lao động bản địa. Trước đó đã xảy ra nhiều vụ việc lợi dụng chương trình thực tập sinh để bóc lột, trả lương thấp, thậm chí đưa lao động vào khu vực nguy hiểm.

Trong chuyến thăm cấp nhà nước tới Nhật Bản của Chủ tịch nước Trần Đại Quang, hai nước đã thống nhất tăng cường hợp tác trong lĩnh vực lao động và đào tạo nguồn nhân lực, đặc biệt là chương trình điều dưỡng, hộ lý theo Hiệp định Đối tác Kinh tế Việt – Nhật.