Trong những năm gần đây, nhu cầu xuất khẩu lao động (XKLĐ) Nhật Bản của người Việt không ngừng tăng mạnh. Hồ sơ đăng ký ngày càng nhiều, nhiều đơn hàng đã được phía đối tác Nhật phê duyệt, thậm chí visa đã được cấp, tuy nhiên kế hoạch nhập cảnh của lao động lại bị đình trệ vô thời hạn do ảnh hưởng của dịch Covid-19. Điều này gây tác động lớn không chỉ với các doanh nghiệp XKLĐ mà còn ảnh hưởng trực tiếp đến thu nhập và kế hoạch làm việc của hàng nghìn thực tập sinh Việt Nam.
Theo thống kê của các doanh nghiệp, tháng 1/2022 có khoảng 9.414 lao động Việt Nam đi làm việc ở nước ngoài (trong đó 3.823 là nữ), gần tương đương cùng kỳ năm trước.
Các thị trường trọng điểm vẫn là:
Nhật Bản: 6.165 lao động (2.535 nữ)
Đài Loan: 2.883 lao động (1.128 nữ)
Rumania: 92 lao động (39 nữ)
Nhật Bản tiếp tục là điểm đến hàng đầu, chiếm hơn 65% tổng số lao động xuất khẩu của Việt Nam. Tuy nhiên, khi đại dịch Covid-19 bùng phát mạnh, đặc biệt từ năm 2020 đến 2023, chính phủ Nhật đã liên tục thắt chặt chính sách biên giới, khiến hàng nghìn lao động có visa nhưng không thể nhập cảnh đúng kế hoạch.
Trước tình hình dịch bệnh lan rộng, Chính phủ Nhật Bản đã đưa ra nhiều biện pháp kiểm soát biên giới nghiêm ngặt:
Từ ngày 27/2/2023: Nhật Bản từ chối nhập cảnh với người từng lưu trú tại hơn 20 quốc gia và vùng lãnh thổ có nguy cơ cao.
Từ ngày 28/3/2023: Chính phủ tạm dừng hiệu lực visa (một lần và nhiều lần) được cấp cho công dân Việt Nam, Trung Quốc, Hàn Quốc và nhiều nước khác.
Ngày 1/11/2023: Nhật chính thức bổ sung Việt Nam vào danh sách 49 quốc gia bị cấm nhập cảnh tạm thời, theo Luật nhập cảnh Nhật Bản. Những người từng lưu trú tại Việt Nam trong vòng 14 ngày sẽ không được phép nhập cảnh nếu không có lý do đặc biệt.
Biện pháp này bắt đầu thực thi từ 0h ngày 3/11/2023, khiến việc nhập cảnh gần như bị đóng băng, dù nhiều người đã được cấp COE (Giấy chứng nhận tư cách lưu trú) và visa hợp lệ.
Hàng nghìn thực tập sinh và lao động Việt Nam đã được cấp thị thực nhưng buộc phải tạm hoãn kế hoạch xuất cảnh.
Đặc biệt, khi Vietnam Airlines cùng các hãng hàng không như Vietjet, Jetstar Pacific, Bamboo Airways đồng loạt tạm dừng hoặc hoãn chuyến bay quốc tế từ tháng 3 đến tháng 5/2023, mọi lịch trình nhập cảnh sang Nhật đều bị gián đoạn.
Bộ Lao động – Thương binh & Xã hội Việt Nam đã chỉ đạo các doanh nghiệp XKLĐ:
Xây dựng kế hoạch đào tạo dự phòng, đảm bảo người lao động duy trì kỹ năng trong thời gian chờ đợi.
Hỗ trợ đời sống tạm thời cho thực tập sinh chưa thể xuất cảnh.
Tin vui là Cục Quản lý Xuất nhập cảnh Nhật Bản đã đưa ra chính sách gia hạn thời gian nhập cảnh:
Từ ngày 10/3/2023, lao động có COE hợp lệ sẽ được phép nhập cảnh trong vòng 6 tháng kể từ ngày cấp, thay vì 3 tháng như trước.
Nếu COE hết hạn nhưng chưa nộp hồ sơ xin visa, vẫn có thể xin lại bình thường nếu có xác nhận từ đơn vị bảo lãnh trùng với nội dung COE đã cấp.
Đây được xem là tín hiệu tích cực, giúp người lao động yên tâm hơn trong giai đoạn tạm hoãn nhập cảnh.
Trong khi chờ đợi chính sách nhập cảnh được nới lỏng, người lao động cần:
Giữ liên hệ thường xuyên với công ty phái cử để cập nhật lịch xuất cảnh mới nhất.
Tiếp tục ôn luyện tiếng Nhật và trau dồi kỹ năng nghề nghiệp.
Tuân thủ các biện pháp phòng chống dịch: đeo khẩu trang, rửa tay, giữ vệ sinh và hạn chế tụ tập đông người.
Dù đại dịch Covid-19 đã khiến kế hoạch xuất khẩu lao động Nhật Bản bị trì hoãn đáng kể, nhưng chính phủ hai nước vẫn đang phối hợp để từng bước khôi phục nhập cảnh an toàn. Người lao động Việt Nam có thể yên tâm rằng, khi tình hình ổn định, visa và COE vẫn có giá trị hợp lệ. Trong thời gian này, việc chuẩn bị tốt kỹ năng và sức khỏe sẽ giúp bạn sẵn sàng khi cơ hội sang Nhật trở lại.
Hàng nghìn lao động Việt bị trì hoãn nhập cảnh Nhật do Covid-19. Chính phủ Nhật siết chặt visa, bay tạm dừng đến 5/2023, nhưng có chính sách gia hạn COE hỗ trợ.
Hàng nghìn lao động Việt bị trì hoãn nhập cảnh Nhật do Covid-19. Chính phủ Nhật siết chặt visa, bay tạm dừng đến 5/2023, nhưng có chính sách gia hạn COE hỗ trợ.
