30 Điều cần ghi nhớ khi bạn sống tại Nhật Bản
Khi sinh sống, học tập hoặc làm việc tại Nhật Bản, rào cản lớn nhất đối với người Việt thường đến từ ngôn ngữ, văn hóa và phong cách sống. Nắm vững 30 điều dưới đây sẽ giúp bạn thích nghi nhanh hơn, tiết kiệm thời gian và tránh rắc rối không đáng có trong cuộc sống nơi “xứ sở mặt trời mọc”.
Nhà ở & Sinh hoạt
Hợp đồng thuê nhà
Thông thường có thời hạn 2 năm, gia hạn định kỳ 2 năm/lần.
Bạn có thể hủy hợp đồng sớm nếu báo trước 1 tháng cho chủ nhà (qua công ty bất động sản).
Một số hợp đồng đặc biệt có thể yêu cầu phí phạt nếu rút sớm nên ãy đọc kỹ hợp đồng trước khi ký!
Chuyển nhà & bưu phẩm
Trong vòng 1 năm sau khi chuyển địa chỉ, bạn có thể đăng ký dịch vụ chuyển tiếp thư miễn phí tại bưu điện. Hết hạn, vẫn có thể gia hạn thêm nếu cần.
Công việc & Hợp đồng lao động
Thông báo nghỉ việc
Nhân viên chính thức (Seishain) cần báo trước 1 tháng khi nghỉ.
Một số công ty chỉ yêu cầu 2 tuần thông báo.
Các dạng lao động tại Nhật gồm:
Nhân viên chính thức (正社員)
Nhân viên hợp đồng (契約社員)
Nhân viên phái cử (派遣社員)
Thực tập sinh kỹ năng
Lao động bán thời gian (Arubaito)
Tuyển dụng & giới thiệu việc làm
Mọi dịch vụ xin việc, chuyển việc, nghỉ việc ở Nhật đều miễn phí. Nếu bị thu tiền, đó là hành vi trái luật.
Giấy tờ & Thủ tục hành chính
Dịch giấy tờ tiếng Việt
Không cần công chứng tại Việt Nam, chỉ cần dịch chính xác sang tiếng Nhật hoặc tiếng Anh. Có thể tự dịch hoặc nhờ dịch vụ dịch thuật / lãnh sự quán hỗ trợ.
Liên hệ cơ quan Việt Nam tại Nhật
Đại sứ quán Việt Nam tại Tokyo thường khó liên hệ qua điện thoại.
Có thể gọi hoặc gửi hồ sơ qua Lãnh sự quán Việt Nam tại Osaka hoặc Fukuoka.
Nhiều thủ tục được thực hiện qua bưu điện và tải mẫu online.
Tư vấn visa & cư trú
Bạn có thể liên hệ trực tiếp Cục Xuất Nhập Cảnh Nhật Bản để được tư vấn miễn phí — hoàn toàn không ảnh hưởng đến tư cách visa (trừ khi đang vi phạm pháp luật).
Khi gặp rắc rối mua bán
Đến Phòng Bảo vệ người tiêu dùng (消費者センター) tại địa phương để được hỗ trợ hoàn tiền, khiếu nại, bồi thường.
Gặp lừa đảo tài chính
Nếu chuyển tiền nhầm hoặc vào tài khoản lừa đảo, báo ngay cảnh sát và ngân hàng để khóa tài khoản. Tuyệt đối hạn chế giao dịch cá nhân.
Sinh viên được miễn phí nenkin
Sinh viên (trừ một số trường tiếng) có thể xin miễn đóng bảo hiểm hưu trí (年金) trong thời gian học.
Vé tàu giảm giá cho học sinh
Học sinh, sinh viên được mua vé tháng tàu/xe bus giá rẻ, giúp tiết kiệm từ vài nghìn đến vài vạn yên/tháng.
Mua vé tháng tàu tiện lợi
Với vé tháng, bạn đi lại không giới hạn giữa hai ga đầu cuối, kể cả các ga trung gian — rất tiện khi đi làm thêm.
Du lịch & Di chuyển
18. Khách sạn kiểu Nhật (Ryokan)
Trải nghiệm suối nước nóng (onsen), ẩm thực truyền thống và không gian yên bình — một phần văn hóa du lịch Nhật.
19. Mua tour trọn gói
Tour bao gồm vé tàu + khách sạn rẻ hơn mua riêng lẻ, đặc biệt là các combo Shinkansen hoặc máy bay nội địa.
20. Du lịch tiết kiệm
Đi bus đêm giúp tiết kiệm thời gian & tiền ở khách sạn.
Học sinh được giảm 20% khi đi xa trên 100km.
Các hãng LCC (giá rẻ) như Peach, Jetstar, Zipair... giúp bay nội địa siêu tiết kiệm.
Tài Chính & Phúc Lợi
21. Xe đạp và đăng ký số xe
Khi nhận xe từ người khác, nhớ xin giấy đăng ký防犯登録, tránh bị cảnh sát nghi ngờ là xe ăn trộm.
22. Người nước ngoài có thể mua nhà
Nếu có thu nhập ổn định, visa vĩnh trú và uy tín ngân hàng, bạn có thể vay mua nhà với lãi suất chỉ 1–2%/năm.
23. Bảo hiểm & phúc lợi
Có thể mua bảo hiểm nhân thọ hoặc du học để phòng rủi ro.
Nhiều công ty Nhật có chế độ phúc lợi và phụ cấp hấp dẫn.
24. Giảm thuế khi phụng dưỡng cha mẹ ở Việt Nam
Nếu chứng minh thu nhập của bố mẹ dưới 38 vạn yên/năm và chuyển tiền đều đặn, bạn có thể giảm thuế thu nhập cá nhân đáng kể.
25. Hoàn thuế Nenkin khi về nước
Nếu về Việt Nam trong vòng 2 năm, bạn được hoàn lại ~50% phí Nenkin đã đóng dưới 36 tháng. Cẩn thận khi nhờ dịch vụ bên ngoài, vì dễ gặp lừa đảo.
26. Hưởng lương hưu
Nếu đóng Nenkin trên 10 năm, bạn sẽ được hưởng lương hưu Nhật và quyền trợ cấp cho thân nhân khi gặp rủi ro.
27. Xin visa vĩnh trú (定住ビザ)
Sau 10 năm sinh sống hợp pháp (trong đó 5 năm đi làm, đóng thuế đầy đủ), bạn gần như chắc chắn có thể xin được visa vĩnh trú tại Nhật.
Cuộc sống & Giải trí
28. Trải nghiệm văn hóa Nhật
Nhật là trung tâm nghệ thuật và triển lãm quốc tế, thường xuyên đón các nghệ sĩ hàng đầu thế giới. Hãy cập nhật lịch sự kiện để không bỏ lỡ!
29. Du lịch nước ngoài từ Nhật
Có rất nhiều chuyến bay giá rẻ từ Nhật sang Hàn, Đài Loan, Thái Lan… với giá chỉ vài triệu đồng — cơ hội tuyệt vời để khám phá châu Á.
30. Cơ hội việc làm quốc tế
Nếu có bằng đại học và tiếng Anh tốt, bạn có thể làm tại các công ty nước ngoài ở Nhật mà không cần biết tiếng Nhật quá nhiều. Tuy nhiên, học tiếng Nhật vẫn là chìa khóa để thăng tiến lâu dài.
