TÓM TẮT biên bản hợp tác MOC-Cung cấp thông tin về visa Kỹ năng đặc định -Tokuteigino
Trong năm 2025, Nhật Bản chính thức áp dụng nhiều chính sách mới về chương trình xuất khẩu lao động (XKLĐ) và visa kỹ năng đặc định, mang lại những thay đổi quan trọng cho lao động nước ngoài, đặc biệt là lao động Việt Nam. Không chỉ mở rộng ngành nghề tiếp nhận, luật mới còn chú trọng đến việc bảo vệ quyền lợi, minh bạch chi phí và tạo cơ hội lưu trú dài hạn. Điểm nổi bật nhất chính là bản ghi nhớ hợp tác (MOC) quy định rõ ràng quyền lợi về vé máy bay, lưu trú, phúc lợi lao động và cơ chế hỗ trợ khi làm việc tại Nhật. Đây là những lợi thế mà nhiều người chưa từng nghĩ đến, mở ra tương lai bền vững hơn cho người lao động Việt.
Quyền lợi của người lao động trong bản ghi nhớ hợp tác (MOC)
Khi tham gia chương trình lao động tại Nhật Bản theo diện kỹ năng đặc định, người lao động sẽ được hưởng nhiều quyền lợi rõ ràng, được quy định trong bản ghi nhớ hợp tác (MOC):
Vé máy bay: Lao động được hỗ trợ vé máy bay khi sang Nhật làm việc.
Chi phí đào tạo thực tế: Được quy định minh bạch, không phát sinh các khoản bất hợp pháp.
Quyền lưu trú, di trú hợp pháp: Người lao động có đầy đủ quyền cư trú hợp pháp theo luật pháp Nhật Bản.
Quyền lợi lao động: Tuân thủ quy định của Bộ Lao động Nhật, bao gồm mức lương, giờ làm việc, chế độ bảo hiểm xã hội.
Nhà ở: Cơ quan tiếp nhận hỗ trợ bố trí chỗ ở, tuy nhiên chi phí thuê sẽ do người lao động tự chi trả.
Hỗ trợ về nước: Khi kết thúc hợp đồng, người lao động được hỗ trợ chi phí vé máy bay về Việt Nam.
MOC là gì? Đây là bản ghi nhớ hợp tác về chế độ thực tập sinh và lao động kỹ năng đặc định, giúp đảm bảo quyền lợi chính đáng của người lao động trong quá trình làm việc tại Nhật.
Điều kiện ứng tuyển chương trình lao động kỹ năng đặc định
Kỳ thi cần vượt qua
Tiếng Nhật: Yêu cầu tối thiểu N4 trở lên.
Kỳ thi kỹ năng: Thi trên máy tính, có kết quả ngay sau khi hoàn thành. Các kỳ thi được tổ chức nhiều đợt trong năm, dựa vào số lượng người đăng ký.
Thông tin lịch thi và tiếp nhận hồ sơ sẽ được công bố trên trang của Đại sứ quán Nhật Bản tại Việt Nam.
Cơ chế ứng tuyển
Người lao động phải thông qua cơ quan phái cử tại Việt Nam. Sau khi đạt kết quả, cơ quan này sẽ gửi danh sách đăng ký lên Đại sứ quán Nhật.
Trường hợp lao động đang ở Nhật nộp hồ sơ, phải thông qua Ban quản lý lao động của Đại sứ quán Nhật Bản tại Việt Nam.
Các trường hợp miễn thi
Thực tập sinh đã hoàn thành chương trình TTS số 2 và số 3, sau khi về nước, được miễn kỳ thi kỹ năng và tiếng Nhật. Tuy nhiên, vẫn phải đăng ký qua cơ quan phái cử hợp pháp.
Độ tuổi
Đối tượng tham gia: từ 18 tuổi trở lên.
Chấp nhận 17 tuổi trong trường hợp đang chuẩn bị hồ sơ để dự thi, vì quá trình làm thủ tục kéo dài.
Yêu cầu đối với doanh nghiệp tiếp nhận tại Nhật Bản
Các xí nghiệp tiếp nhận lao động nước ngoài phải đảm bảo:
Tuân thủ đầy đủ luật lao động, thuế và bảo hiểm xã hội của Nhật.
Trong vòng 1 năm, không có trường hợp lao động bỏ trốn do lỗi từ phía doanh nghiệp.
Không được ký hợp đồng có điều khoản về tiền ký quỹ hoặc phạt hợp đồng.
Có cơ chế hỗ trợ bằng ngôn ngữ mẹ đẻ của lao động.
Với lao động kỹ năng đặc định số 1, doanh nghiệp phải lập và thực hiện kế hoạch hỗ trợ chi tiết, được phê duyệt bởi Cục Xuất nhập cảnh Nhật.
Nghiêm cấm thu tiền hỗ trợ dưới bất kỳ hình thức nào từ người lao động.
Yêu cầu đối tượng tham gia lao động kỹ năng đặc định
Người lao động cần đỗ cả 2 kỳ thi: kỹ năng và tiếng Nhật.
Trường hợp miễn thi áp dụng cho thực tập sinh 3 năm đã hoàn thành chương trình.
Sau khi ký hợp đồng, người lao động sẽ nộp hồ sơ xin visa tại Cục Xuất nhập cảnh Nhật Bản.
Điều kiện cơ bản:
Từ 18 tuổi trở lên.
Sức khỏe tốt.
Không yêu cầu ký quỹ.
Không bắt buộc bằng cấp cao.
Thời hạn visa kỹ năng đặc định loại 1: tối đa 5 năm, tùy theo hợp đồng và ngành nghề.
Thực trạng cấp visa kỹ năng đặc định Nhật Bản
Theo số liệu báo cáo cuối tháng 11/2023 từ Cục Xuất nhập cảnh Nhật Bản:
Tổng số lao động được cấp visa kỹ năng đặc định: 20 người.
Trong đó, lao động Việt Nam chiếm 7 người.
Các ngành nghề cụ thể:
Ngành chế biến thực phẩm: 1 người.
Ngành công nghiệp máy móc – điện tử:
Lắp ráp thiết bị điện tử: 3 người.
Gia công ép kim loại: 2 người.
Hàn: 1 người.
Nông nghiệp (trồng trọt): 2 người.
Ngành vật liệu cơ bản (đúc áp lực – die casting): 11 người.
Dù con số còn khá khiêm tốn, nhưng đây là bước khởi đầu quan trọng, hứa hẹn sự mở rộng nhanh chóng trong những năm tới khi chương trình hoàn thiện và có thêm hướng dẫn chính thức tại Việt Nam.
Chương trình Visa kỹ năng đặc định Nhật Bản đang mở ra nhiều cơ hội mới cho lao động Việt Nam, từ việc minh bạch hóa chi phí, đảm bảo quyền lợi theo MOC, đến cơ chế hỗ trợ trực tiếp tại Nhật. Tuy nhiên, do chương trình còn mới, người lao động cần theo dõi thường xuyên các thông báo từ Đại sứ quán Nhật và cơ quan quản lý để cập nhật kịp thời.
