Mỳ lạnh - Món ngon truyền thống từ Hàn Quốc
Mì lạnh Hàn Quốc không chỉ là món ăn giải nhiệt mùa hè, mà còn là nét tinh túy trong văn hóa ẩm thực xứ kim chi. Từ món Naengmyeon trứ danh của Bình Nhưỡng cho đến những biến thể độc đáo như Kongguksu, Milmyeon hay Jeangban Guksu, mỗi loại mì lạnh đều mang hương vị riêng và câu chuyện lịch sử thú vị, khiến thực khách khó quên ngay từ lần thưởng thức đầu tiên.
Nguồn gốc món mỳ lạnh Hàn Quốc
Naengmyeon có nguồn gốc từ Bình Nhưỡng vào khoảng giữa thời kỳ Cao Ly. Theo một tài liệu nấu ăn xuất bản tại Bắc Hàn năm 1973, món ăn này xuất hiện lần đầu tại khu vực Andong, thuộc vùng sông Đại Đồng – Bình Nhưỡng ngày nay. Tập quán nhào bột kiều mạch để làm mì đã có từ rất lâu đời. Trong các ghi chép cổ thời Cao Ly, đã có mô tả về kỹ thuật “trộn mì với nước dùng lạnh rồi thưởng thức”.
Tư liệu xưa từ thời Cao Ly và Joseon cho thấy, từ “naengmyeon” lần đầu được nhắc đến trong tác phẩm Kyegokjip (1635) của Changyu – một quan văn sống dưới triều vua Nhân Tổ vào đầu thế kỷ 17. Đến năm 1849, trong Đông Quốc Tuế Thời Ký có ghi: “Vào mùa đông, người dân ăn mì kiều mạch như một món theo mùa, dùng kèm kimchi củ cải, kimchi cải thảo và vài lát thịt heo. Món ăn này được gọi là naengmyeon.”
Tương truyền, vua Cao Tông thời Joseon đặc biệt yêu thích mì lạnh. Ông thường mua mì từ một quán bên ngoài Cung Đức Thọ, sau đó thêm thịt miếng, lê, hạt thông rồi thưởng thức.
Ngày nay, naengmyeon đã trở thành một nét đặc sắc của ẩm thực Hàn Quốc. Trong số các món ăn dạng nước trên thế giới, đây có lẽ là món hiếm hoi được dùng kèm nước đá. Nhờ vị thanh mát, người Hàn thường thưởng thức mì lạnh vào những ngày hè oi bức.
Các loại mỳ lạnh Hàn Quốc phổ biến hiện nay
Mỳ lạnh Naengmueon
Mỳ lạnh Naengmyeon là món ăn truyền thống của Hàn Quốc, có nguồn gốc từ Bình Nhưỡng vào giữa thời kỳ Cao Ly. Sợi mì làm từ bột kiều mạch, ăn kèm nước dùng lạnh, thường thêm thịt, lê, hạt thông và kimchi. Ban đầu được dùng vào mùa đông, nhưng ngày nay, nhờ vị thanh mát đặc trưng, naengmyeon trở thành món ăn ưa chuộng trong mùa hè, là nét độc đáo của ẩm thực Hàn Quốc.
Mì lạnh nước (Mul Naengmyeon – 물냉면): Sợi mì được vo tròn, thả vào bát nước dùng nhưng vẫn giữ nguyên hình dáng, không bị bở hay nát. Nước dùng thường được nấu từ xương bò, thịt bò hoặc gà, kết hợp thêm rong biển để tạo vị ngọt thanh. Lượng nước dùng vừa đủ để làm mềm sợi mì mà không khiến chúng nhão. Phần nhân gồm củ cải, hành lá, thịt lợn và trứng luộc, tất cả đều được cắt gọn gàng, bày trí tinh tế trên mặt tô mì.
Mì lạnh trộn (Bibim Naengmyeon – 비빔냉면): Có thành phần tương tự Mul Naengmyeon nhưng không dùng nước dùng. Thay vào đó, mì được trộn cùng sốt kimchi cay ngọt, tạo nên sắc đỏ bắt mắt và hương vị đậm đà. Đây là một trong những biến thể mì lạnh cay đặc trưng của Hàn Quốc, được nhiều tín đồ ẩm thực yêu thích.
Mỳ lạnh Makguksu
Trong tiếng Hàn, “mak” nghĩa là vòng tròn, còn “guksu” là mì. Tên gọi này xuất phát từ cách cuộn mì thành một khối tròn đặt giữa bát hoặc đĩa, và khi ăn, thực khách sẽ tách khối mì ra để thưởng thức. Makguksu được chế biến từ bột kiều mạch, ăn kèm nước sốt đậm đà, dưa chuột thái lát, kimchi và lê Hàn Quốc cắt sợi. Khác với nhiều loại mì khác, Makguksu không dùng nước dùng mà được trộn trực tiếp với nước sốt, mang lại hương vị hài hòa và độc đáo.
Mỳ lạnh Kongguksu
Kongguksu có nguồn gốc từ Kae-guksu – một loại mì hạt mè. Vào thế kỷ 19, người Hàn Quốc đã thay nguyên liệu chính từ Kae (mè) sang Kong (đậu nành), tạo nên món mì mùa hè mát lạnh, thanh nhẹ và bổ dưỡng. Sợi mì được làm từ bột mì, trắng muốt và mềm mịn, đặc biệt khi kết hợp với nước dùng làm hoàn toàn từ đậu nành xay nhuyễn cùng chút muối, hương vị càng trở nên béo bùi và mịn màng. Kongguksu mang vị thanh đạm, dễ tiêu hóa, giúp tránh đầy bụng, đồng thời có tác dụng thanh nhiệt và giải độc cho cơ thể.
Mỳ lạnh Milmyeon
Về cơ bản, Milmyeon khá giống với mì lạnh Naengmyeon, nhưng điểm khác biệt lớn nhất nằm ở nguyên liệu sợi mì. Thay vì làm từ kiều mạch, Milmyeon được chế biến từ bột lúa mì.
Món ăn này ra đời trong thời kỳ Chiến tranh Triều Tiên, khi nguồn kiều mạch khan hiếm. Người dân đã tận dụng lượng lúa mì được viện trợ trong chiến tranh để thay thế, từ đó tạo nên món mì lạnh Milmyeon độc đáo và hấp dẫn. Giống như Naengmyeon, Milmyeon cũng được phục vụ theo hai phong cách chính: ăn cùng nước dùng lạnh hoặc trộn với sốt cay.
Mỳ lạnh Naeng Kalguksu
Naeng-kalguksu là một trong những phiên bản hiếm hoi của mì lạnh Hàn Quốc sử dụng sợi mì dày. Sợi mì được làm từ bột lúa mì, mang độ dai và mềm đặc trưng. Nước dùng được chế biến công phu từ xương gà hầm, hòa quyện với bột đậu nành và bí Hàn Quốc, tạo nên vị ngọt thanh, béo nhẹ và giàu dinh dưỡng. Khi thưởng thức, Naeng-kalguksu thường được ăn kèm kimchi, củ cải và dưa chuột, tương tự như các loại mì lạnh khác nhưng vẫn giữ được nét đặc trưng riêng nhờ sợi mì dày và hương vị nước dùng đặc biệt.
Jeangban Guksu
Jeangban Guksu (Jeangban nghĩa là “khay lớn”, Guksu nghĩa là “mì”) là món mì chay được bày trên một đĩa hoặc khay lớn, với các cuộn mì đặt giữa nhiều loại rau tươi. Rau dùng cho món ăn này thường đa dạng về hương vị – từ ngọt, cay, chua đến hơi đắng – tạo nên sự cân bằng và phong phú khi thưởng thức. Món mì được ăn kèm các loại nước sốt như sốt ớt, giấm đường hoặc dầu mè, giúp hương vị thêm đậm đà và hấp dẫn.
Nhờ cách bày trí độc đáo và ăn chung quanh khay, Jeangban Guksu ở nhiều vùng của Hàn Quốc còn được ví như “lẩu mì”.
Với sự đa dạng trong nguyên liệu, cách chế biến và hương vị, mì lạnh Hàn Quốc đã vượt qua ranh giới một món ăn thường ngày để trở thành biểu tượng ẩm thực. Dù là mùa hè hay mùa đông, những tô mì thanh mát vẫn luôn chinh phục khẩu vị của người thưởng thức, mang đến trải nghiệm vừa ngon miệng vừa đậm đà văn hóa Hàn.
