Kỹ Sư M&E tại Nhật triển vọng nghề nghiệp cho các kỹ sư Việt
Trong bối cảnh Nhật Bản đang thiếu hụt nguồn nhân lực kỹ thuật nghiêm trọng, cơ hội dành cho kỹ sư M&E (Cơ – Điện) ngày càng rộng mở. Đây là lĩnh vực đóng vai trò then chốt trong các công trình xây dựng, sản xuất và công nghiệp hiện đại. Với chuyên môn vững vàng, khả năng thích ứng nhanh và sự chăm chỉ, kỹ sư Việt Nam có rất nhiều lợi thế để phát triển sự nghiệp tại Nhật. Bài viết này sẽ phân tích chi tiết triển vọng nghề nghiệp của kỹ sư M&E tại Nhật, mức lương, cơ hội thăng tiến và những điều cần chuẩn bị để thành công. Cùng tìm hiểu chi tiết trong bài viết dưới đây của MD Việt Nam nhé!
M&E là gì và vai trò của kỹ sư M&E
M&E (Mechanical & Electrical, hoặc đôi khi gọi là MEP / Cơ – Điện / M&E / Hệ thống kỹ thuật) thường bao gồm các hệ thống cơ điện trong tòa nhà, nhà máy: hệ điều hòa không khí (HVAC), hệ thống cấp thoát nước, hệ thống điều khiển điện – chiếu sáng – báo cháy – chống sét, hệ thống điện động lực, PCCC, hệ thống thông gió, hệ thống lạnh v.v.
Kỹ sư M&E chịu trách nhiệm từ thiết kế, tính toán, chọn thiết bị, đấu nối, thi công, nghiệm thu, vận hành bảo trì và tối ưu hóa hệ thống cơ điện trong công trình. Trong nhiều dự án Nhật Bản, các hệ thống kỹ thuật này là phần rất “then chốt” để làm sao tòa nhà vận hành hiệu quả, tiết kiệm năng lượng và đáp ứng các tiêu chuẩn cao.
Với tốc độ đô thị hóa mạnh và yêu cầu cao trong xây dựng (tòa nhà thông minh, công trình xanh, công nghiệp sạch…), nhu cầu về kỹ sư M&E chất lượng tại Nhật – đặc biệt với kỹ sư quốc tế có kinh nghiệm – đang gia tăng.
Tình hình thị trường nhân lực kỹ sư Nhật Bản
Nhật Bản đang đối diện với vấn đề già hóa dân số, lực lượng kỹ thuật trong nước ngày càng thiếu hụt. Do đó, các công ty Nhật có xu hướng mở rộng tuyển dụng kỹ sư từ nước ngoài – đặc biệt trong các lĩnh vực cơ điện, tự động hóa, năng lượng sạch.
Trong các tin tuyển dụng kỹ sư cơ khí / kỹ thuật điện tại Nhật, có hàng chục đến cả trăm vị trí mở thường xuyên.
Nhật Bản cũng đang đẩy mạnh “green building”, chuyển đổi sang điện sạch & tiết kiệm năng lượng, xây dựng tòa nhà thông minh – đều là cơ hội cho kỹ sư M&E tham gia thiết kế hệ thống thông minh, IoT trong quản lý tòa nhà.
Ngoài ra, các công ty Nhật tại Việt Nam cũng mở nhiều dự án M&E hoặc nhận thầu kỹ thuật từ Nhật, tạo “cầu nối” để kỹ sư Việt làm việc theo tiêu chuẩn Nhật ngay tại Việt Nam hoặc sau này dễ chuyển sang Nhật.
Thu nhập & chính sách lao động dành cho kỹ sư người nước ngoài ở Nhật
Theo số liệu cập nhật 2025, kỹ sư người nước ngoài làm việc tại Nhật có thu nhập tương đối tốt, đặc biệt nếu có kỹ năng chuyên môn cao và tiếng Nhật.
Mức lương khởi điểm cho kỹ sư cơ khí/điện (mechanical / electrical engineer) thường dao động từ ~ 4 – 6 triệu yên/năm (tuỳ theo vùng, công ty, kinh nghiệm). Khi tích lũy 5-10 năm, kỹ sư có thể đạt mức lương cao hơn, cộng thưởng, trợ cấp.
Các công ty Nhật thường hỗ trợ chi phí visa, bảo hiểm xã hội, nhà ở hoặc trợ cấp thuê nhà, phụ cấp đi lại, đa số có chế độ tăng lương hàng năm, thưởng theo hiệu suất công việc.
Về visa làm việc, kỹ sư nước ngoài thường sử dụng visa dạng “Engineer / Specialist in Humanities / International Services” hoặc các dạng visa kỹ thuật khác, nếu đáp ứng tiêu chí chuyên môn, bằng cấp – được chấp nhận để làm việc lâu dài tại Nhật.
Con đường để trở thành kỹ sư M&E làm việc tại Nhật
| Giai đoạn | Việc cần làm | Ghi chú / tip |
|---|---|---|
| Học tập & tích lũy kiến thức | – Chọn chuyên ngành: Cơ khí, Điện, Điện – Điện tử, Tự động hóa, Cơ điện tử – Học về hệ thống HVAC, hệ thống điện, hệ thống điều khiển, vẽ bản vẽ điện – cơ – Thực tập, làm dự án thực tế để có kinh nghiệm | Có lợi nếu học thêm về Building Information Modeling (BIM), tiết kiệm năng lượng, điện năng lượng tái tạo |
| Nâng cao năng lực & kỹ năng mềm | – Tiếng Nhật (tối thiểu mức N3 / N2 nếu muốn làm việc trong môi trường Nhật) – Kỹ năng quản lý dự án, giao tiếp, làm việc nhóm đa quốc gia – Kỹ năng sử dụng phần mềm: AutoCAD, Revit MEP, thiết kế điện – cơ, phần mềm phân tích hệ thống | Có chứng chỉ kỹ thuật quốc tế (ví dụ HVAC, Piping, thiết kế điện) sẽ là điểm cộng lớn |
| Tìm cơ hội việc làm | – Ứng tuyển qua công ty kỹ thuật, công ty xây dựng, tổng thầu Nhật Bản – Tham gia chương trình kỹ sư quốc tế, công ty Nhật Bản tuyển kỹ sư nước ngoài – Làm việc tại công ty Nhật có chi nhánh quốc tế, sau đó chuyển sang Nhật | Chuẩn bị hồ sơ, CV theo tiêu chuẩn Nhật, ưu tiên các dự án đã làm theo tiêu chuẩn quốc tế |
| Thăng tiến & ổn định lâu dài | – Tích lũy kinh nghiệm, quản lý đội nhóm, lên vai trò trưởng nhóm, trưởng bộ phận M&E – Chuyển sang vai trò kỹ sư hệ thống, chuyên gia năng lượng hoặc quản lý dự án kỹ thuật – Có thể được điều động làm việc tại Nhật nếu công ty có nhu cầu | Lúc này mức lương + quyền lợi sẽ tốt hơn rất nhiều, có thể được cấp hợp đồng lâu dài, hỗ trợ định cư |
Ưu điểm & thách thức khi làm kỹ sư M&E tại Nhật
Ưu điểm
Môi trường làm việc chuyên nghiệp: Nhật nổi tiếng về quy trình làm việc khoa học, chuẩn mực kỹ thuật, chăm chút chi tiết, kiểm soát chất lượng cao.
Thu nhập & đãi ngộ tốt: So với nhiều nước châu Á, lương kỹ sư làm việc tại Nhật (nhất là kỹ sư có chuyên môn cao) khá hấp dẫn.
Cơ hội học hỏi công nghệ cao: Làm việc với công nghệ tiên tiến, tiêu chuẩn cao sẽ giúp bạn mở rộng kiến thức, kinh nghiệm quốc tế.
Cơ hội định cư dài hạn: Nếu gắn bó và thể hiện tốt, kỹ sư có cơ hội xin visa dài hạn hoặc nhập quốc tịch sau nhiều năm.
Mạng lưới chuyên gia quốc tế: Làm việc trong môi trường quốc tế, giao lưu với các kỹ sư Nhật, kỹ sư các nước khác, mở ra các cơ hội nghề nghiệp khác.
Thách thức
Yêu cầu kỹ thuật cao: Các công trình Nhật có yêu cầu khắt khe về an toàn, tiết kiệm năng lượng, độ bền, kỹ thuật chi tiết.
Rào cản ngôn ngữ & văn hoá: Tiếng Nhật thường là bắt buộc, đặc biệt trong các công ty truyền thống; cách làm việc, cách giao tiếp trong doanh nghiệp Nhật có nhiều điểm khác biệt.
Chi phí sinh hoạt cao: Nếu làm việc tại các thành phố lớn như Tokyo, Osaka, chi phí nhà ở, sinh hoạt khá đắt đỏ.
Áp lực công việc & giờ làm: Trong ngành xây dựng/ kỹ thuật có thể có giai đoạn cao điểm, thi công gấp rút, đòi hỏi chịu áp lực và làm thêm giờ.
Lời khuyên cho kỹ sư Việt nếu muốn hướng đến Nhật
Xác định mục tiêu rõ ràng: bạn muốn sang Nhật lâu dài hay làm “cầu nối” từ Việt Nam -> Nhật?
Chuẩn bị tiếng Nhật song song kỹ năng chuyên môn: khả năng giao tiếp kỹ thuật bằng tiếng Nhật sẽ là điểm khác biệt lớn.
Làm việc dự án với tiêu chuẩn quốc tế: nếu có cơ hội, tham gia các dự án quốc tế, các công trình theo tiêu chuẩn Nhật, LEED, BREEAM, ISO để lấy kinh nghiệm.
Chọn công ty môi giới / kỹ thuật uy tín: nếu đi theo chương trình kỹ sư quốc tế, chọn công ty phái cử, đối tác Nhật có uy tín, tránh rủi ro lừa đảo.
Không ngừng học tập: công nghệ, tiêu chuẩn, phần mềm mới thay đổi nhanh; kỹ sư phải cập nhật liên tục.
Có thể thấy, con đường phát triển của kỹ sư M&E tại Nhật dành cho người Việt vô cùng tiềm năng. Đây không chỉ là cơ hội để nâng cao thu nhập, tiếp cận công nghệ tiên tiến mà còn mở ra khả năng làm việc lâu dài, thậm chí định cư tại Nhật. Tuy nhiên, để thành công, kỹ sư Việt cần trang bị đầy đủ chuyên môn, ngoại ngữ và tinh thần học hỏi không ngừng. Nếu nắm bắt tốt cơ hội, bạn hoàn toàn có thể trở thành nhân tố quan trọng trong các dự án kỹ thuật hiện đại tại Nhật Bản.
